Cevdet Soydanses
Cevdet Soydanses (1902-1996), İstanbul Fatih doğumlu olup Atik Ali Paşa Camii imamı Süleyman Sürurî Efendi’nin oğludur. Hafızlığını tamamladıktan sonra Dârü’l Hilâfeti’l-Aliyye medresesinde eğitim gören Soydanses, erken yaşta İstanbul’un önemli dinî, kültürel figürleriyle temas kurmuş, tarihî olaylara tanıklık etmiştir. Babasının Mahmud Şevket Paşa suikasti sonrası sürgün edilmesi nedeniyle çocukluk yıllarında Sinop’ta sürgün hayatı yaşamış, askerlik hizmetini ise Balıkesir’de Ali Hikmet Paşa’nın maiyetinde yapmıştır. Atatürk’ün Balıkesir ziyaretinde saz heyetinde yer almış, gençliğinden itibaren musikiye ve dini hayatın önemli aktörlerine yakın olmuştur. 1927-1943 yılları arasında Ankara'da Ziraat Bankası'nda memur olarak çalışmıştır. Hâfız Cevdet, 1940’lı yıllarda İstanbul’a dönerek dayısı Hâfız Sami Efendi’nin hastalığıyla ilgilenmiş, memuriyet hayatının ardından 1951'de Şişli Camii başimamlığına tayin edilmiştir. Soydanses'in hayatı, geç Osmanlı’dan erken Cumhuriyet dönemine uzanan sosyal ve kültürel dönüşümlere canlı tanıklıklar içermektedir. Özbekler Tekkesi'ndeki musiki meclisleri ve sohbetlere iştirak etmiştir. Hatıraları yayına hazırlanmaktadır.
Literatür
Sultantepe Özbekler Tekkesi hakkında yapılan literatür taraması, bu önemli yapının Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan tarihsel serencamını çok boyutlu bir biçimde ortaya koymaktadır. Tarih, mimari, musiki, tarikat yapıları, matbuat faaliyetleri ve Millî Mücadele gibi çeşitli konulara yayılan bu kaynaklar, Özbekler Tekkesi’nin sadece bir dini mekân değil, aynı zamanda kültürel, sosyal ve siyasi bir merkez olduğunu göstermektedir. Hem yerli hem yabancı akademisyenlerin kaleme aldığı eserlerde tekkenin Orta Asya’dan gelen dervişler için bir uğrak yeri olduğu, Karakol Cemiyeti gibi yapıların faaliyetlerine ev sahipliği yaptığı ve özellikle 20. yüzyılda İstanbul’daki mistik ve entelektüel ortamda önemli bir rol üstlendiği vurgulanmaktadır.
Sultantepe Özbekler Tekkesi Literatürü
Sultantepe Özbekler Tekkesi Literatürü